Çocuk Psikologu

Toplumumuzda Aile ve Ailede Sağlıklı İletişim

                Aile anne, baba ve çocuklardan oluşan toplumun en küçük topluluğudur. Aile kurumu ne kadar güçlü ve sağlam olursa toplumda o derece güçlü ve sağlam bir yapıda olur. Toplumu oluşturan bireyler aileler tarafından yetiştirilir. Eğitim ailede başlar ve aile kurumunun kurucuları olan anne –baba çocuklarına iyi bir rol model olmakla sorumludur. İlk öğretmen anne ve babadır. Bu bilinçle mümkün olduğunca örnek davranışlar sergilemeleri son derece büyük önem arz eder.

                Aile insanların ihtiyaçlarını meşru çerçevede karşılanmasını sağlar. Bu ihtiyaçlar arasında cinsellik, yeme-içme, barınma gibi temel ihtiyaçların yanı sıra birlikte zaman geçirme, sosyalleşme gibi sosyal ihtiyaçlar ve sevgi, şevkat gibi psikolojik ihtiyaçlarda vardır. Mutlu ve ihtiyaçların karşılandığı aile ortamında sağlıklı toplum bireyleri yetişir.

                Ailede sağlıklı iletişim kurmak ailenin devamlılığı için bir gerekliliktir. Bunun için öncelikle ilk adım göz temasıdır. İletişim başladığı andan, sonlandırılıncaya kadar göz teması devam ettirilmelidir. Devamında etkin dinleme gelir. Dinlediğimizi gerekli dönütlerle ve konunun özetlenmesi ile karşı tarafa hissettirmeliyiz.  Hak verdiğimiz konularda haklısın, sana katılıyorum gibi sözcükleri kullanmalıyız. Konuşma esnasında ben dili kullanarak kendimizi ifade etmeliyiz. Bu yaşanan durum beni üzdü gibi. Ben dili anlaşma, sen dili tartışma dilidir. Bu önemli hususu aklımızdan çıkarmamalıyız. Aile bireylerine karşı koşulsuz kabul ile yaklaşılmalıdır. Böyle davranırsan seni daha çok severim gibi sözler sarfetmekten kaçınılmalıdır. Pazarlıklı sevgi, ‘’SEVGİ’’ değildir. Sözlerimizin tehdit, yargılama, alay, suçlama ve emir içermemesine dikkat etmeliyiz. Tüm bunlar iletişim engellerindendir. Eğer eleştiri yapılması gerekli ise davranış hedef alınmalı, kişiyi hedef alan eleştiri değil bir hakarettir. Toplum içinde yapılması daha büyük sorunlara neden olur. Sözlerimizin sonuna lütfen, teşekkür ederim, rica ederim ve gerekli durumlarda da özür dilerim sözlerini eklemeyi hatırımızda tutalım.

                İletişim kesilmemeli; sofraya, yatağa küsülmemelidir. Mahremiyet ve mülkiyet haklarına dikkat edilmelidir. Ailede iş bölümü ile iş yükü adaletli dağıtılmalı bunun sonucunda aile birliği kuvvetlendirilmeli, aidiyet duygusu hissetirilmelidir. Haftada bir gün aile toplantısı yapılarak ihtiyaç, istek ve gerekli konular görüşülüp ortak karar almaya çalışılmalıdır. Aile bireylerinin fikirleri dikkate alınmalıdır.  Bu sayede kararlara katılım arttırılmış olur. Sorun varsa büyümeden çözülebilir. Bir kişinin devamlı haklı olması gibi bir durumdan zaten söz edilemez. Öncelikle karar vermemiz gereken hep haklı olup mutsuz olmak mı yoksa karşı tarafın hakkınada riayet edip mutlu olmak mı? Önceden olan sorunlar tartışmalarda tekrar tekrar servis edillmesi de bu uygulamayla son bulur. Acil karar alınması gereken durumlarda aile toplantısı yapmak için illa bir haftayı beklemeyede gerek yoktur. Ortak amaçlar belirlenmesi ile aile kurumunda birlik, beraberlik tesis edilmiş olur.

                Küçük bir topluluk olan ailede de çatışma yaşanması son derece normal ve kaçınılmazdır. Çatışma iyi yönetilirse uzlaşmayı beraberinde getirir. Kişilerin sınırları çizilir. Hassas olunan konular bilinir. Herkesin aynı fikirde olması beklenemez. Esasen farklı bakış açıları ve fikirler bir zenginliktir. Ailede, toplum içinde yaşanılacakların küçük bir provası yapılma imkan bulmuş olur.

                Tüm bu hususlar uygulanmasına rağmen aile müessesesinde hala sorunlar var ise bir uzmandan yardım alınabilir. Bu hizmet Aile danışmanları ve Uzman psikologlar tarafından verilir.   

Sevinç BAKAN KILIÇ/Sosyolog