01/05/2011
Aile Toplantılarının Çocuk Eğitimine Katkıları
Günlük yaşamımızda, annemiz, babamız, kardeşimiz, eşimiz, çocuğumuz, kısacası ailemizin üyeleriyle sürekli iletişim içindeyiz. Bu iletişim süreci içerisinde, aileyi veya tek tek bireyleri ilgilendiren konuları her zaman konuşuruz. Ancak bu konuşmalar genellikle, her bir konuyu çeşitli yönleriyle ve herkesin fikrinin yer aldığı demokratik bir tarzda ele almaktan uzaktır.
Çoğu ailede bu konuşmalar, bir görüş alışverişi ve bunun sonucunda bir karara varmaktan çok, üyelerden birinin, genellikle de anne/babanın çocuklarıyla ilgili konularda aldığı kararları çocuğa bildirmesi şeklindedir. Böylesi durumlarda, görüşünü dile getiremeyen ve alınan karara uymak zorunda kalan birey kendisini baskı altında hisseder
Bu, aile üyeleri arasındaki sıcak ilişkiyi bozar, ve baskılanan kişinin özgüvenini zedeler. Ayrıca, sorunun çözümü de güçleşir, çünkü kararda söz sahibi olmayan üye, doğaldır ki, benimsemediği bir çözüm için yeterince uğraşmayacaktır. Durum böyle olunca, aynı sorunlar tekrar tekrar gündeme gelecek ve belki de kolayca çözümlenebilecek bir konu sürüp giden bir probleme dönüşecektir.
Çoğu ailede bu konuşmalar, bir görüş alışverişi ve bunun sonucunda bir karara varmaktan çok, üyelerden birinin, genellikle de anne/babanın çocuklarıyla ilgili konularda aldığı kararları çocuğa bildirmesi şeklindedir. Böylesi durumlarda, görüşünü dile getiremeyen ve alınan karara uymak zorunda kalan birey kendisini baskı altında hisseder. Bu, aile üyeleri arasındaki sıcak ilişkiyi bozar, ve baskılanan kişinin özgüvenini zedeler. Ayrıca, sorunun çözümü de güçleşir, çünkü kararda söz sahibi olmayan üye, doğaldır ki, benimsemediği bir çözüm için yeterince uğraşmayacaktır. Durum böyle olunca, aynı sorunlar tekrar tekrar gündeme gelecek ve belki de kolayca çözümlenebilecek bir konu sürüp giden bir probleme dönüşecektir.
Aile içinde keyifli bir şekilde yaşamak ve karşımıza çıkan sorunları başarıyla çözebilmek için daha farklı bir yöntem izlememiz gerekir. Aileyi ilgilendiren bir sorunda başarılı bir çözüme ulaşmanın ön şartı, konuyla ilgili herkesin bir araya gelmesi ve görüşlerini rahatlıkla dile getirebilmesidir.
Bu şu anlama geliyor; aile kendine zaman ayırmalıdır. Bunun için psikolojinin önerdiği yöntem "Aile Toplantıları"dır.
Aile toplantısında, ailenin tüm bireyleri, belirli konuları paylaşmak için haftanın belirli bir gün ve saatinde biraraya gelir. Toplantılarda, sorunlar, zıtlıklar, zorluklar, üzüntüler, ileriye dönük projeler vb. konular ele alınır. Bu gün ve saat, önceden her bir üyenin fikri alınarak belirlenir ve bir takvime bağlanır. Böylece toplantılarda demokratik katılım ilkesi bu noktadan itibaren uygulanmaya başlamış olmaktadır.
Aile toplantıları fikrini benimsediğinizde bu düşünceyi aileye bir toplantı düzenleyerek açabilirsiniz. Toplantıların bir dayatma olarak algılanmasından kaçınmalı, son sözü her zaman aile üyelerinin hep birlikte söyleyeceğini önemle vurgulamalısınız. Örneğin aile her hafta toplanmak istemeyebilir, bazı uygulama örneklerindeki gibi sekreter, başkan seçmek istemeyebilir. Bu ilk toplantıdan itibaren kararlar hep birlikte alınmalıdır. Başlangıçta toplantıların kısa tutulmasında fayda vardır. Toplantı sonrasında beraberce yemek veya tatlı yemek gibi faaliyetlerle olayı daha sıcak ve eğlenceli kılabilirsiniz. Aile toplantılarının sadece sorunların konuşulduğu bir ortam haline gelmesinden de kaçınmak gerekir. Bu toplantılar aynı zamanda gezi, tatil ve alışveriş gibi planların yapıldığı, ailenin birlikte işbirliği havasında hoşça zaman geçirdiği bir yer olmalıdır. Aile toplantılarının en önemli özelliği, kararların sadece anne baba tarafından değil, demokratik bir şekilde, çocukların da katılımıyla hep birlikte verilmesi esasıdır.
Kendilerini ifade etmelerine fırsat verilen çocukların özgüveni artar, yaşamlarını denetleyebildikleri düşüncesi ile birlikte bağımlılıktan kurtulur ve sorumluluk alma konusunda daha istekli ve başarılı olurlar. Kendilerini aile içinde kararların alınmasında, kuralların konulmasında büyüklerle eşit oranda söz hakkı olan, bir ekibin etkin üyesi bireyler olarak duyumsarlar. Bu tarz demokratik bir ortamda yetişen çocuklarda iç disiplin gelişir ve problem çözme becerileri edinirler.
Ailenin tüm üyelerinin demokratik katılımıyla gerçekleşen bu toplantılarda alınan kararlar daha niteliklidir, çünkü bu tarz bir uygulama sonucunda herkesin fikri alınıp herkes için uygun olan kararda uzlaşılır. Yani kazananlar ve kaybedenler yoktur. Hiç kimsenin kaybetmemesi, herkesin kazanabilmesi için toplantılarda verilen karara "hayır" diyen olmamalı herkesin onayı alınmalıdır. Oylama yapılmamalı herkes için uygun olan çözümde uzlaşıncaya kadar konu ele alınmaya devam edilmelidir, çünkü oylama yapıldığında bir taraf kazanırken diğer taraf kaybedendir. Eğer toplantıda görüşülen konu üzerinde uzlaşma sağlanamazsa bir sonraki toplantıda tekrar görüşülebilir.
Aile toplantıları, aileyi ilgilendiren problemlerin çözümünü sağlamanın yanı sıra çocukların toplantı süreci içinde insan ilişkileri konusunda deneyim kazanmasına da fırsat sağlayan bir eğitim ortamıdır aynı zamanda. Burada anne–babanın doğru bir şekilde rehberlik yapması önem kazanıyor.
Anne-babalar çocuklarına doğru bir şekilde model olabilmek için insan ilişkileri ve etkili iletişimin ilkeleri konusunda önce kendilerini bilgilendirip eğitmelidirler. İletişimin dinleme, anlama, karşıt fikirleri kabul etme ve saygı gösterme, olumsuz duygu ve düşünceleri suçlama, yargılama ve eleştiri yapmaksızın ifade edebilme gibi temel ilkeleri anne baba tarafından etkili bir şekilde kullanılabilmelidir.
Toplantılarda başlangıçta çocukların sorunlarının ele alınmasında fayda vardır. Dinlenildiğini ve anlaşıldığını gören çocuklar yetişkinleri dinleme ve anlamada daha istekli olurlar.
Kaynak: www.724danismanlik.com
Barış ÇAKIR- Pedagog, Psikolojik Danışman
Tel: 0533 373 81 23 ve 02163476003